Ortotropia - redukcja wady zgryzu w okresie wzrostu i rozwoju twarzoczaszki. Aparaty typu Bioblok.

Największy wpływ na kierunek wzrostu twarzy dziecka i na kształt łuków zębowych ma środowisko. Już od dnia narodzin twarz poddawana jest czynnikom, które wpływają na jej prawidłowy lub nieprawidłowy rozwój.

Istotny wpływ na kierunek wzrostu twarzy ma karmienie piersią, czas i metoda podawania pierwszych pokarmów, rodzaj i konsystencja pokarmów oraz częstość infekcji górnych dróg oddechowych.

Ogromny wpływ na rozwój twarzy ma ustny tor oddechowy indukowany czynnikami zewnętrznymi. Ma on wpływ na cały łańcuch zdarzeń prowadzący do zmiany spoczynkowej pozycji żuchwy i języka.

Ustny tor oddechowy, otwarte usta, obniżona pozycja żuchwy oraz niska pozycja języka powodują zmianę kierunku wzrostu twarzy z prawidłowego do przodu, na nieprawidłowy w dół i do tyłu. Rosnąca w dół twarz powoduje dalsze obniżanie żuchwy i języka i dalsze upośledzanie drożności dróg oddechowych. Kompensacja zwężonych dróg oddechowych wymusza zmiany w postawie szyjnego odcinka kręgosłupa. W ten sposób deformacje twarzy przenoszą się niżej na kręgosłup. Wewnątrzustnym wyrazem nieprawidłowego wzrostu jest zwężanie się łuków zębowych i stłoczenie zębów.

Do prawidłowego wzrostu twarzy i zgryzu konieczne jest spełnienie następujących warunków:

Oddychanie nosem pozwala oczyścić powietrze, nawilżyć je, ogrzać i dostarczyć substancji rozszerzającej oskrzeliki i naczynia włosowate (tlenek azotu), a tym samym poprawić wymianę gazową w płucach. Nosowy tor oddechowy zapewnia utrzymanie zarówno prawidłowego poziomu dwutlenku węgla we krwi, jak i jej kwasowości.

Odpowiednie pH poprawia przekazywanie cząsteczek tlenu z hemoglobiny krwi do komórek organizmu. W nosowym torze oddychania, podczas kontaktu z alergenem wziewnym, następuje większa produkcja przeciwciał IgA przez obfitą tkankę limfatyczną jamy nosowej. Daje to mniejsze ryzyko reakcji alergicznej oraz uczulenia.

Oddychanie przez usta sprawia, że nieoczyszczone, suche i nieogrzane powietrze wpływa drażniąco na tkanki układu odpornościowego górnych dróg oddechowych. Jest to częsta przyczyna powiększenia się migdałków podnie­biennych i migdałka gardłowego. Tym samym uruchamia się błędne koło chorobowe, bo obrzęknięta tkanka migdałków dodatkowo utrudnia oddychanie nosem. Powietrze wdychane ustami nie dostarcza substancji rozszerzającej oskrzeliki i naczynia włosowate płuc, co prowadzi do pogorszenia wymiany gazowej (utlenowania krwi). Ponadto hiperwentylacja, jaką wywołuje ustny tor oddechowy, powoduje spadek poziomu dwutlenku węgla we krwi, podniesienie jej kwasowości i pogorszenie dostarczania tlenu na poziomie komórkowym.

W ustnym torze oddychania podczas kontaktu z alergenem wziewnym następuje większa produkcja przeciwciał IgG przez błonę śluzową płuc. Zwiększa to ryzyko reakcji alergicznej i uczulenia.

Dziecko oddychające ustami jest niedotlenione, może rozwijać się gorzej, częściej choruje, miewa trudności z nauką i niechętnie podejmuje aktywność fizyczną.

Szczególnie groźne jest spanie z otwartymi ustami! Dzieci rosną podczas snu i dotyczy to także twarzy. Wydziela się wtedy hormon wzrostu, stąd otwarte usta nadają nieprawidłowy kierunek wzrostu twarzy. Objawy towarzyszące otwartej buzi w nocy, to głośny oddech, chrapanie, z czasem obturacyjny bezdech senny, który jest coraz częściej rozpoznawany także u dzieci.

Ważna jest wczesna diagnostyka pod kątem rozpoznania nieprawidłowych nawyków i postawy języka, warg i żuchwy. Leczenie przyczynowe możliwe jest w okresie wzrostu twarzy, przez wpływ na zmianę jego kierunku. Ponieważ twarz kończy swój wzrost około 12 roku życia, to optymalny czas na rozpoczęcie leczenia to 6-7 rok życia. To wiek, w którym z jednej strony twarz dziecka jeszcze rośnie i ma biologiczny potencjał do zmiany, z drugiej rozpoczyna się okres dobrej współpracy, zrozumienia i wciąż trwa pełna ufności postawa wobec dorosłych. Mając jeszcze do dyspozycji kilkuletni potencjał wzrostowy twarzy, można zmienić jej kierunek wzrostu na prawidłowy i zatrzymać proces deformacji, a często naprawić szkody poczynione nieprawidłowym rozwojem.

Istotą ortotropii jest wpływ na prawidłowy wzrost i rozwój twarzy dziecka. Im dłuższy czas pozostał do zakończenia wzrostu twarzy, czyli im młodsze dziecko, tym możliwości zmian biologicznych są większe. Z tego powodu leczenie warto rozpocząć możliwie wcześnie. Do 5 roku życia, w większości przypadków, wystarczające do zmiany kierunku wzrostu twarzy na prawidłowy jest wykonywanie ćwiczeń mięśniowo-posturalnych i stosowanie twardej diety. Po 5 roku życia deformacje czaszkowo-twarzowo-zębowo-wyrostkowe mogą być na tyle duże, że konieczne będzie oprócz ćwiczeń zastosowanie aparatów ortodontycznych.

Najlepszym wiekiem na rozpoczęcie leczenia aparatami wyjmowanymi jest 6-7 rok życia. Do zakończenia wzrostu twarzy pozostaje wciąż odpowiednio dużo czasu, aby zdążyć ze zmianą kierunku wzrostu twarzy, a rozwój psychiczny dziecka, w większości przypadków, gwarantuje dobrą współpracę. Warunkiem sprzyjającym dobrym efektom leczenia, jest obecność zdrowych trzonowców mlecznych. Drugie trzonowce mleczne to zęby, na których opiera się aparat. Zapraszamy na konsultację ortodontyczną w Aesthetic Dental, podczas której nasz stomatolog w Piotrkowie Trybunalskim przeprowadzi badanie jamy ustnej Twojego dziecka i oceni, czy wymagane jest roczpoczęcie leczenia ortodontycznego oraz zaproponuje optymalną metodę leczenia wady zgryzu.

Ćwiczenia dobrej postawy są integralnym elementem planu leczenia. Sukces terapii możliwy jest wyłącznie wtedy, gdy zaangażowanie w wykonywanie ćwiczeń jest maksymalnie duże i długie.

Ćwiczenia dobrej postawy (Good Oral Posture exercises) mają na celu nauczenie pacjenta prawidłowej zamkniętej pozycji warg, zębów i języka, a także uwrażliwienie rodziców na otwarte usta u dziecka. Ćwiczenia dobrej postawy są niezbędnym warunkiem trwałej zmiany oraz bezpiecznego przejścia do drugiego etapu leczenia, czyli etapu treningowego. Ćwiczenia muszą być wykonywane każdego dnia pod nadzorem rodzica przez cały okres leczenia.

Wspólnym celem ćwiczeń dobrej postawy i etapu treningowego jest nauczenie podświadomie zamkniętej postawy jamy ustnej. Utrzymywanie zamkniętej postawy jamy ustnej jest koniecznym warunkiem trwałej poprawy oddychania, dobrej estetyki twarzy i stabilnej okluzji.

Ćwiczenia dobrej postawy to:

• ćwiczenie liczenia/czytania;
• ćwiczenie żucia;
• ćwiczenie połykania;
• ćwiczenie prostego siedzenia.

Cele etapu rozbudowy:

Zwiększenie przestrzeni dla języka i przygotowanie warunków do rzeczywistej rotacji żuchwy odbywa się poprzez rozbudowę łuków zębowych, czyli przez ich wydłużenie i poszerzenie. Etap rozbudowy trwa około 4 miesięcy, a aparaty aktywowane są co 2-3 tygodnie. Emila Bartczak, dentysta w Piotrkowie Trybunalskim w Aesthetic Dental prowadzi leczenie ortodontyczne m.in. przy użyciu aparatów ruchomych typu Bioblok. Pacjent nosi aparaty wyjmowane przez 24 godziny na dobę, również podczas posiłków. Rodzić wyjmuje aparaty raz dziennie celem szczotkowania zębów, oczyszczenia aparatów i przekręcenia śrub. Odstępstwa od rygorystycznego przestrzegania zasad noszenia, np. wyjmowanie aparatów na czas posiłków, spowodują wydłużenie tego etapu leczenia, uniemożliwią efektywną rozbudowę i zaprzepaszczą szansę na 2-3 mm wysunięcie szczęki, do którego dochodzi, gdy rozbudowa trwa nie więcej niż 4 miesiące.

Etap rozbudowy wprowadza ogromne zmiany w łukach zębowych. Wychylenie górnych i dolnych zębów przednich oraz pojawienie się zgryzu otwartego może przejściowo pogorszyć estetykę uśmiechu. Może to zaniepokoić rodziców oraz nieświadomych planu i celów leczenia dentystów i ortodontów.

Należy podkreślić, że wychylenie zębów przednich jest niezbędnym warunkiem umożliwiającym przejście do etapu treningowego, podczas którego dochodzi do wysunięcia żuchwy w toku rzeczywistej rotacji żuchwy i do spontanicznej, choć rozciągniętej w czasie, pionizacji siekaczy i zamknięcia zgryzu otwartego przedniego.

Znaczne zwiększenie przestrzeni dla języka pozwala na odsunięcie go od dróg oddechowych i położenie na podniebieniu. To często współwystępuje z poprawą pozycji głowy i szyi.

Na koniec etapu rozbudowy idealna szerokość łuku zębowego górnego powinna wynosić 42 mm u dziewczynki i 44 mm u chłopca. Szerokość poniżej 38 mm nie gwarantuje stabilnej pozycji zębów i kształtu łuków zębowych.